مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل لگن
اگر درد زیادی را در لگن خود احساس می کنید و بعد از انجام درمان های غیر جراحی، درد شما تسکین پیدا نکرد. پزشک متخصص ارتوپد عمل تعویض مفصل لگن را به شما پیشنهاد می کند. بسیاری از بیمارانی که می خواهند این عمل را انجام دهند برایشان سوال است که، چقدر بعد از عمل می توانیم به فعالیت های روزمره خود بازگردند؟ و آیا برای انجام کارهای مانند آشپزی و نظافت و حتی برخی از فعالیت های اساسی مانند دوش گرفتن و لباس پوشیدن، به کمک نیاز دارند؟ امروز می خواهیم در مورد مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل لگن با شما صحبت کنیم و تمامی سوالات شما را در این مورد پاسخ دهیم، پس با ما همراه باشید.
محتوا
علت انجام عمل تعویض مفصل لگن چیست؟
به عمل تعویض مفصل لگن که آرتروپلاستی مفصل لگن گفته می شود، جراحی است که مفصل لگن شما (یا قسمت هایی از آن) با مفصل مصنوعی (پروتز) جایگزین می شود. معمولاً پس از درمان های دیگر مانند استفاده از عصا یا واکر، کاهش وزن، داروها و فیزیوتراپی در بزرگسالان پزشک متخصص تجویز می کند. در موارد زیر ممکن است نیاز به تعویض مفصل لگن داشته باشید مانند:
- آرتروز
- آرتریت التهابی (آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک).
- سندرم گیرافتادگی فمورو استابولوم
- صدمات، مانند شکستگی لگن یا دررفتگی ناشی از زمین خوردن
- دیسپلازی رشدی هیپ
- استئونکروز (نکروز عروقی)
- اختلالات لگن دوران کودکی
مراقبت های بعد از تعویض مفصل لگن چیست؟
رعایت یک سری نکات مراقبتی بعد از این جراحی باعث تسریع روند بهبودی فرد می شود. جراحی تعویض مفصل دارای حساسیت بالایی می باشد و باید توسط جراح متخصص ارتوپد مجرب صورت گیرد.
دقت داشته باشید تنها روند عمل جراحی و تکنیک اجرایی توسط جراح متخصص ارتوپد، نتیجه ی حاصل از جراحی را به طور کامل مشخص نمی کند، بلکه رعایت نکات مراقبتی توسط بیمار بعد از انجام این جراحی، در روند ایجاد نتیجه مثبت عمل تعویض مفصل، موثر است.
برخی اوقات به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی و مراقبتی توسط بیمار شاهد ایجاد عوارض نامطلوبی مانند: در رفتگی مفصل لگن، شکستگی و… هستیم. در این حالت ممکن است جراحی تعویض مجدد مفصل لگن برای جبران عوارض یاد شده، از سوی متخصص ارتوپدی تجویز شود.
مراقبت از زخم
در طول دوران نقاهت در خانه، برای مراقبت از زخم و کمک به جلوگیری از عفونت، نکات زیر را باید رعایت کنید:
محل زخم را تمیز و خشک نگه دارید. رایج ترین انواع پانسمان هایی که امروزه استفاده می شود به صورت استریل در اتاق عمل اعمال می شوند و به مدت 7 تا 10 روز برداشته نمی شوند.
اکثر پانسمان‌ها در حال حاضر ضد آب هستند و برای حمام کردن مشکلی ندارید، اما باید دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد مدت زمانی که می توانید بعد از عمل حمام کنید را بگیرید.
اگر زخم قرمز به نظر می رسد یا ترشح زیادی دارد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. این می تواند نشانه عفونت باشد.
مراقبت از تورم
در چند هفته اول پس از جراحی انتظار تورم متوسط تا شدید را داشته باشید. همچنین ممکن است به مدت 3 تا 6 ماه پس از جراحی ورم خفیف تا متوسط داشته باشید. برای کاهش تورم، پای خود را کمی بالاتر از تنه خود بیاورید. اگر تورم جدید ایجاد شد یا ورم تشدید پیدا کرد، حتما به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است علامت هشدار لخته خون باشد.
استفاده به موقع از داروها
تمام داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید. داروها ممکن است شامل قرص های مسکن و ضد التهاب، رقیق کننده های خون، ضد یبوست و یا داروهای ضد تهوع باشد.
حتماً با پزشک خود در مورد تمام داروهای خود صحبت کنید. حتی داروهای بدون نسخه مانند مکمل ها و ویتامین ها. پزشک به شما خواهد گفت که در حین استفاده از داروهای مسکن تجویزی، مصرف کدام داروهای بدون نسخه بی خطر است.
جلوگیری از ایجاد هرگونه عفونت در مفصل مصنوعی بسیار مهم است. برخی از بیماران باید تا چند روز بعد از عمل با تجویز پزشک آنتی بیوتیک مصرف کنند.
رژیم غذایی مناسب
ممکن است پزشک مصرف مکمل های آهن و ویتامین را به شما توصیه کند. همچنین اگر از داروی رقیق کننده خون استفاده می کنید، ممکن است به شما توصیه شود که از مکمل های حاوی ویتامین K و غذاهای غنی از ویتامین K خودداری کنید. غذاهای غنی از ویتامین K عبارتند از کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، جگر، لوبیا سبز، عدس، سویا، روغن سویا، اسفناج، کلم پیچ، کاهو، کلم و پیاز.
به نوشیدن مایعات زیاد ادامه دهید و از خوردن الکل خودداری کنید. سعی کنید از خوردن غذاهای شور پرهیز کنید، چون ممکن است روند بهبودی تورم بعد از عمل را کاهش دهد.
برای جلوگیری از وارد شدن فشار بیشتر به مفصل، مراقب وزن خود باشید.
انجام فیزیوتراپی بعد از عمل
توانبخشی و فیزیوتراپی بلافاصله پس از جراحی باید شروع شود و در تمام مدت دوره نقاهت و تا یک سال پس از جراحی باید ادامه یابد. فیزیوتراپیست قدرت و انعطاف پذیری پا و لگن و همچنین توانایی شما در ایستادن و نشستن را کنترل خواهد کرد. علاوه بر این، یک فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص ارتوپد اهداف و دستورالعمل هایی را برای شما ارائه می دهد که در خانه آنها را انجام دهید.
چه زمانی می توانم بعد از تعویض مفصل لگن به خانه رفت؟
بیشتر بیماران می توانند در روز جراحی یا روز بعد به خانه بروند. اصلا فعالیت نکردن خوب نیست. در واقع حرکت دادن مفصل جدید از سفت شدن آن جلوگیری می کند.
بیمارانی که مشکلات قلبی و ریوی دارند، یا اگر کسی نمی تواند بلافاصله بعد از جراحی به شما کمک کند، ممکن است لازم باشد 2 روز در بیمارستان بمانید.
اگرچه میزان عوارض پس از تعویض کامل مفصل لگن پایین است، اما زمانی که عوارض رخ می دهد، می توانند بهبودی کامل را طولانی یا محدود کنند. پزشک متخصص ارتوپد در اهواز در مورد عوارض احتمالی با شما صحبت خواهد کرد و علائم هشدار دهنده مشکلاتی مانند عفونت یا لخته خون را به شما می گویید.
علائم عفونت بعد از تعویض مفصل لگن
- تب و لرز مداوم
- افزایش قرمزی، حساسیت یا تورم زخم شما
- ترشحات زیاد از زخم شما
- افزایش درد هم با فعالیت و هم با استراحت
علائم لخته شدن خون بعد از عمل تعویض مفصل لگن
- درد در ساق پا یا پا
- حساسیت یا قرمزی در بالای یا زیر زانو
- تورم شدید ران، ساق پا، مچ پا یا پا که با بالا بردن ساق پا برطرف نمی شود.
انجام فعالیتهای روزمره بعد از تعویض مفصل لگن
باید با گذشت زمان متوجه بهبود تدریجی شوید. به طور کلی، دستورالعمل های زیر اعمال می شود:
تحمل وزن
دستورالعمل‌های پزشک ارتوپد خود را در مورد استفاده از عصا و واکر، و اینکه تا چه زمانی باید از آن ها استفاده کنید را دنبال کنید.
نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل لگن
- اگر مفصل تعویض شده متورم و گرم بود، نیاز است از کمپرس سرد برای کاهش تورم و گرمای مفصل مورد نظر استفاده کنید. (در 5 نوبت و در هربار به مدت 20-15 دقیقه)
- در هفته های ابتدایی بعد از جراحی تعویض مفصل، به صورت طاق باز بخوابید. از چرخاندن پاها و یا خوابیدن روی پای جراحی شده بپرهیزید.
- اگر تعویض مفصل لگن یک طرفه باشد، توصیه می شود به هنگام خوابیدن به پهلوی سالم، متکا و شئ نرم بین پاهای خود قرار دهید.
- خم نکردن پا، بیش از حد مجاز (هرگز مفصل لگن خود را بیش از 90 درجه خم نکنید.)
- استفاده از ابزار کمکی برای برداشتن اشیاء از روی زمین و یا پوشیدن جوراب و…
- از انجام حرکات سنگین و سریع بپرهیزید.
- از وارد کردن فشار به مفصل لگن خودداری کنید.
- سعی کنید تمام لوازم مورد نیاز خود را روی میز و یا صندلی در کنار خود قرار دهید و از خم شدن و یا چرخش های ناگهانی دوری کنید.
راه رفتن بعد از تعویض مفصل لگن
از وسایل کمکی مانند واکر و عصا برای راه رفتن استفاده کنید.
برای نشستن و برخواستن از وسایل کمکی استفاده کنید. به طور مثال دستگیره ای برای بلند شدن در کنار تخت خواب و در کنار توالت فرنگی قرار دهید تا از دستگیره برای برخواستن کمک بگیرید.
پاهای خود را روی یکدیگر قرار ندهید و از توالت فرنگی (با ارتفاع مناسب، طوری که مفصل لگن حدود 5 تا 6 سانتی متر بالاتر از مفصل زانو قرار گیرد.) استفاده کنید.
از کفش های مناسب استفاده کنید تا در هنگام راه رفتن لیز نخورید.
رانندگی
در بیشتر موارد، زمانی که دیگر از داروهای ضد درد استفاده نمی‌کنید، و زمانی که قدرت و انعطاف شما به حالت عادی بازگشته‌اند، رانندگی را از سر بگیرید. پزشک به شما می گویید که چه زمانی می توانید دوباره رانندگی کنید.
فعالیت جنسی
لطفاً در مورد اینکه چه مدت می توانید با خیال راحت فعالیت جنسی را از سر بگیرید، با پزشک خود مشورت کنید. بسته به شرایط شما، ممکن است بتوانید در عرض چند هفته پس از جراحی فعالیت جنسی را از سر بگیرید.
بازگشت به کار
بسته به نوع فعالیت‌هایی که در محل کار انجام می‌دهید و سرعت بهبودی، ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد تا بتوانید به سر کار بازگردید.
بالا رفتن از پله ها
برای بالا رفتن از پله ها نیاز است از نرده ها و عصا کمک گرفت. لازم به ذکر است بالا رفتن از پله ها باید آرام و با کفش مناسب صورت گیرد تا مشکلاتی مانند زمین خوردن برای بیمار ایجاد نشود.
هنگام بالا رفتن، ابتدا پای سالم خود را روی پله قرار دهید و با کمک نرده ها یا عصا ( بیشتر وزن خود را به سمت نرده و پای سالم خود ببرید) پای جراحی شده ی خود را بالا ببرید.
پایین آمدن از پله ها
برای پایین آمدن از پله ها دقت کنید که پله ها خیس نباشند. همانطور که در مطلب فوق ذکر شد، پوشیدن کفش مناسب می تواند احتمال خطراتی مانند لیز خوردن و به زمین افتادن را کم کند.
هنگام پایین آمدن از پله ها ابتدا عصا را روی پله ی پایینی قرار دهید و وزن خود را به سمت نرده یا عصا ببرید. سپس پای جراحی شده ی خود را روی پله ی پایینی بگذارید و به آرامی پای سالم خود را نیز پایین بیاورید.
فعالیت های ورزشی بعد از تعویض مفصل لگن
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای کمک به حفظ نوان عضلانی و انعطاف‌پذیری لگن، دوچرخه ثابت را توصیه کند.
به محض اینکه پزشک به شما اجازه دهد، می توانید به بسیاری از فعالیت های ورزشی که قبل از تعویض مفصل لگن انجام می دادید را شروع کنید:
تا جایی که می خواهید پیاده روی کنید، اما به یاد داشته باشید که پیاده روی جایگزین ورزش هایی نیست که پزشک و فیزیوتراپ شما تجویز کرده است.
شنا پس از تعویض کامل مفصل لگن، یک فعالیت عالی و کم ضربه است. به محض اینکه زخم به اندازه کافی بهبود یافت می توانید شنا را شروع کنید. از دکتر خود در مورد زمان مناسب برای شروع دوباره شنا سوال کنید.
مسافرت هوایی
تغییرات فشار و بی حرکتی ممکن است باعث تورم پای عمل شده شما شود، به خصوص اگر در حال بهبود باشد. قبل از سفر با هواپیما از پزشک خود سوال کنید.
کلام آخر
همان طور که در مطالب فوق ذکر شد، رعایت مراقبت های بعد از تعویض مفصل لگن که از سوی جراح متخصص ارتوپد تجویز می گردد، به بیمار کمک می کند تا سلامت خود را زودتر به دست بیاورد و دوره ی نقاهت کوتاه تری را سپری کند.
