همه چیز درباره بیماری روماتیسم
روماتیسم یکی از بیماری های خود ایمنی می باشد به این معنا که سیستم ایمنی در بدن بیمار به او حمله می کند. آیا برای جلوگیری از این بیماری راه حلی وجود دارد؟ علائم و درمان روماتیسم چیست؟ آیا می دانید، امروزه روماتیسم یکی از شایع ترین انواع، درد های مفصلی است؟
با مطالعه ی این مقاله می توانید، با روماتیسم و علائم و عوارض و درمان آن آشنا شوید.
محتوا
بیماری آرتریت رومائید
عوارض مفصلی طیف بسیار گسترده ای دارند، و انواع مختلفی را شامل می شوند. هرکدام از عوارض مفصلی علائم و ویژگی ها و راه های درمانی، مخصوص به خود را دارند. یکی از انواع عوارضی که مفصل را درگیر می کند، روماتیسم است. این عارضه به طور معمول در افرادی که سن بالایی دارند، ظاهر می شود و علایم مختلفی را از خود نشان می دهد.
در بیماری روماتیسم سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم حمله می کند و موجب ایجاد التهاب در مایع درون مفصلی می گردد. گاهی ممکن است تغییر شکل در مفصلی که مورد حمله قرار گرفته است رخ دهد و موجب می شود که بیمار قادر به حرکت نباشد. در مجموع به وجود حالاتی مانند، التهاب و درد در عضلات، تاندون ها، مفاصل، استخوان ها و اعصاب محیطی بدن، روماتیسم گفته می شود. بنابر موارد گفته شده، روماتیسم طیف زیادی از انواع عوارض مفصلی را در بر می گیرد. در میان بیماری های روماتیسم، آرتریت رومائید، رایج تر و شناخته شده تر است.
امروزه ،در متون و اصطلاحات پزشکی، بیشتر از واژه ی آرتریت (التهاب مفصل)، به جای روماتیسم استفاده می شود. نوعی از روماتیسم به نام، روماتیسم غیر مفصلی (سندرم درد موضعی) یا (روماتیسم بافت نرم)، نیز سبب ایجاد درد و عوارض ناراحت کننده در بیماران می شود.
علت بیماری روماتیسم
سیستم دفاعی تعبیه شده در بدن انسان به گونه ای است که، نسبت به ورود هرگونه عامل بیگانه و بیماری زا به بدن، واکنش دفاعی نشان می دهد. از این طریق از بدن در مقابل عوامل بیگانه و بیماری زا محافظت می کند. یکی از راه های دفاعی در حفاظت از بدن، تولید و ترشح پادتن (آنتی بادی) است.
پادتن ها بصورت اختصاصی عمل می کنند و با تشخیص و شناسایی عوامل بیگانه، آن ها را مورد حمله قرار می دهند و از بین می برند.
گاها سیستم ایمنی و دفاعی بدن، دچار اختلالاتی می شود که نسبت به سلول های خود بدن، واکنش نشان می دهد و نسبت به ازبین بردن آن ها اقداماتی انجام می دهد.
علت ایجاد این اختلال در سیستم دفاعی بدن هنوز مشخص نیست. این اختلال سبب ایجاد انواعی از بیماری ها به نام، بیماری های خود ایمنی می شود. روماتیسم نیز بیشتر به صورت یک بیماری خود ایمنی ظاهر می گردد. در این بیماری ها سیستم ایمنی و دفاعی بدن، به طور اشتباه سلول ها و بافت های خودی بدن را بیگانه در نظر می گیرد و به منظور ازبین بردن آن ها، واکنش هایی از جمله ترشح پادتن، انجام می دهد، که این واکنش ها سبب ایجاد آسیب هایی، در بدن می شود.
دلایلی که می توانند در ابتلا به روماتیسم تاثیرگذار باشند
عواملی که باعث این بیماری می شوند متفاوت بوده و می توانند علاوه بر مفصل زانو روی مفاصل دیگر هم تاثیر گذارند. عوامل موثر در بروز روماتیسم به شرح زیر است:
- سن: یکی از عواملی که می تواند باعث این بیماری شود افزایش سن است. این بیماری با بالا رفتن سن می تواند خود را نشان دهد. در افراد بالای 60 سال باید روماتیسم کنترل شود تا در صورت ابتلا به آن زود تر درمان را آغاز کنیم.
- جنسیت نیز یکی از عوامل دیگر این بیماری است. در تحقیقات به عمل آمده نتایج نشان داده است که زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند. بنابراین بیشتر باید تحت کنترل و معاینه باشند.
- ژنتیک یکی دیگر از عوامل این بیماری است در برخی از ژن ها ابتلا به این بیماری بیشتر مشاهده شده است. همچنین می تواند در این ژن های خاص بیماری وخیم تر بروز کند. یکی از این ژن های موثر HLA کلاس دو است.
- یکی از عوامل موثر در ابتلا به روماتیسم زانو چاقی و استعمال خانیات بخصوص سیگار است. سیگار حتی پس از ابتلا به بیماری در زیاد شدن درد هم تاثیرگذار است.
- سیگاری بودن مادران نوزادان و کودکان می تواند سبب ابتلای بیشتر به این بیماری نسبت به کودکان دیگر باشد.
- نداشتن زایمان برای به دنیا آوردن فرزند نیز می تواند یکی از عوامل افزایش احتمال ابتلا به این بیماری شود.
یکی از نکاتی که در ارتباط با این بیماری بررسی شده این است که طبق تحقیقات، نتیجه حاصل شده است که افرادی که در کودکی شیر مادر مصرف کرده اند کمتر به این بیماری مبتلا خواهند شد.
انواع روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی دارای انواع مختلفی است که در ادامه به توضیح هر کدام پرداخته ایم:
روماتوئید آرتریت
یکی از شایع ترین نوع رماتیسم می باشد. در این بیماری ممکن است مناطقی مانند ریه، چشم، پوست و … نیز تحت تاثیر قرار گیرند.
نقرس
بیماری نقرس بسیار دردناک می باشد و زمانی ایجاد می شود که میزان کریستال های اسید اوریک در بافت بدن به صورت زیاد وجود داشته باشد، این بیماری غالبا در انگشتان بزرگ ایجاد می شود با این وجود می تواند در سایر مفاصل نیز رخ دهد.
واسکولیت
این بیماری یک التهاب عروقی خونی می باشد که ممکن است موجب ایجاد زخم و یا حتی لکه ها قرمز روی پوست شوند.
لوپوس
بیماری لوپوس ممکن است در هر سنی رخ دهد ولی در زنان جوان بیشتر احتمال رخ دادن وجود دارد.
اسکلرودرمی
یک نوع بیماری زخمی مزمن می باشد، یکی از آشکار ترین علائم این بیماری سخت شدن پوست می باشد.
سندروم اسجوگرن
یکی از اختلال های رایج به ویژه در بانوان می باشد البته ممکن است در کودکان نیز رخ دهد. مربوط به غدد اشکی یا غدد بزاقی می باشد.
علائم روماتیسم
این بیماری سبب ایجاد درد و تورم در مفاصل کوچک همچون: دست ها، آرنج ها، زانو ها و… می شود. شیوع این بیماری در بدن به گونه ای است که، می تواند هر مفصل متحرکی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد. علائم تورم، خشکی مفاصل در این بیماری، تشدید می شود. به ویژه صبح ها هنگام بیدار شدن از خواب، درد مفاصل به مدت طولانی تری، شدید می شود. از علائم دیگر این بیماری می توان به ضعف و بی حالی، کم شدن میزان انرژی و احساس خستگی زود رس در بدن بیمار، اشاره کرد.
علائم عمومی
بیش از 70% از مواقع علامت های ابتدایی ظهور این بیماری در فرد به صورت: ضعف، کاهش اشتها، درد مبهم در عضلات و احساس خستگی زود رس، است.
علائم مفصلی
در 30% مواقع، علامت های شروع این بیماری در ابتدا به صورت:
1. درد مفصلی (با حرکت دادن مفصل و یا ایجاد فشار بر آن، درد زیادتر می شود)
2. تورم مفصل
3. اگر عارضه در اندام های تحتانی و حرکتی بدن صورت گیرد، فرد به هنگام راه رفتن لنگ می زند.
4. احساس خشک شدن مفصل (بیشتر در هنگام بیدار شدن از خواب به هنگام صبح حس می شود)
5. قرینه بودن مفاصل درگیر این بیماری و …، بروز می کند.
علائم غیر مفصلی
این علائم به طور معمول در 40% از افراد ظاهر می شود. افرادی که فاکتور Rheumatoid در خون آن ها بالا باشد، در زمره ی این افراد قرار دارند. که ازجمله مهم ترین این عوامل می توان به:
1. برجستگی و بیرون زدگی های بدون درد در زیر پوست (ندول های روماتیسمی، Rheumatoid nodules نام دارد.)
2. بافت ریه و پرده های اطراف آن درگیر می شوند و اختلالات تنفسی در فرد پدید می آید.
3. عروق خونی بیمار به ویژه رگ های خونی پوستی و سیستم عصبی فرد بیمار، درگیر می شود. این درگیری در هر عضوی که پدیدار شود، علایم و عوارض مخصوصی را در آن عضو، ظاهر می سازد.
4. در یک درصد از بیماران، چشم ها درگیر می شوند و آسیب می بینند. سفیدی چشم در این بیماران ملتهب و قرمز می شود. همچنین حالت خشکی چشم نیز در این بیماران مشاهده می شود.
5. اطراف تاندون ها ملتهب می شود
6. ایجاد آنمی (کم خونی)
7. تب و … اشاره کرد.
درمان روماتیسم
استفاده از دارو های کمکی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، اصلاح در مشکلات پا درمان موثر این بیماری هستند. در صورت جواب ندادن روش های غیر جراحی از روش های جراحی استفاده می شود. آرتروسکوپی دست، آرتروسکوپی زانو، آرتروسکوپی لگن، تعویض مفصل زانو، تعویض مفصل آرنج، تعویض مفصل لگن و … از نمونه های این جراحی ها هستند.
برای تشخیص به موقع بهتر است نزد جراح ارتوپدی ماهر مراجعه شود. هر چه میزان تجربه و مهارت متخصص ارتوپد بالاتر باشد، در نتیجه تشخیص به موقع و دقیق خواهد بود. بنابراین اگر در اهواز زندگی می کنید می توانید به بهترین متخصص ارتوپد در اهواز مراجعه نمایید.
