تعویض مفصل شانه

جراحی تعویض مفصل شانه یکی از رایج ترین جراحی هایی می باشد که توسط جراح ارتوپد انجام می شود. در این جراحی قسمت های آسیب دیده مفصل شانه را با قطعه مصنوعی تعویض می کنند.
این جراحی به دو صورت انجام می شود:

1. سر استخوان بازو با قطعه مصنوعی جایگزین می شود.
2. دو قسمت گوی و کاسه در طول جراحی مفصل شانه تعویض می شوند.

آناتومی شانه

در قسمت بالای بازو که دقیقا محل اتصال بالای دست به گردن است شانه قرار دارد. شانه مفصلی به شکل گوی و کاسه است که در این آناتومی به استخوانی که بالای بازو قرار دارد هومروس می گویند. هومروس دارای یک انتهای دایره ای شکل است که دارای ساختاری منحنی شکل است. این بخش در قسمت خارجی تیغه شانه قرار دارد. اجزای مختلف شانه توسط تاندون ها و لیگامان ها در جای خود فیکس می شوند. وظیفه ی لیگامان ها اتصال استخوان ها به یکدیگر است در حالی که وظیفه ی تاندون ها اتصال عضلات به استخوان ها می باشد. غضروف ها نیز در آناتومی شانه وظیفهی کنار هم نگه داشتن غضروف ها را دارند. بنابراین این لایه بافتی روی هم کشیده نمی شود.

همانطور که اشاره کردیم ساختار شانه یک شاختار گوی و کاسه است که باعث می شود این اندام توانایی حرکت دورانی و حرکت به سمت بالا و پایین و جلو و عقب را داشته باشد.

دلایل انجام جراحی مفصل شانه

ممکن است به دلایل متفاوتی شانه ها دچار آسیب شوند و جراح ارتوپدی بعد از امتحان سایر روش ها و عدم مشاهده نتیجه مناسب از جراحی تعویض مفصل شانه استفاده می کند. برخی از دلایل نیاز به تعویض مفصل شانه شامل:

• وجود روماتیسم مفصلی یا التهاب مفصل
• ابتلا به آتریت
• آرتروپاتی
• پارگی کلاهک گرداننده شانه
• مرگ استخوان
• وجود جراحی نا موفق برای تعویض مفصل شانه
• ایجاد شکستگی و آسیب شدید

جراحی تعویض مفصل شانه

برای انجام تعویض مفصل شانه بهتر است که نزد متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید. ابتدا متخصص ارتوپد شرایط بیمار را ملاحظه می کند، در صورت نیاز بیمار را برای عکسبرداری قسمت آسیب دیده می فرستد. بعد از بررسی ها و انجام معاینات دقیق روش های غیر جراحی را امتحان می کند. در صورت عدم نتیجه مطلوب از انجام روش های غیر جراحی، اقدام به جراحی تعویض مفصل شانه می نماید.
در صورتی که بیمار شرایط زیر را داشته باشد پزشک اقدام به جراحی برای تعویض مفصل شانه می کند:

• ایجاد درد شدید در شانه، این درد به حدی باشد که که فرد قادر به انجام فعالیت های روزانه مانند برداشتن وسیله از قفسه های بالا، لباس پوشیدن و … برای بیمار دشوار باشد.
• درد در هنگام استراحت فرد به قدی باشد که مانع از استراحت راحت بیمار شود.
• عدم موفقیت در جراحی قبلی تعویض مفصل شانه
• عدم موفقیت در استفاده از سایر روش های درمانی
• وجود ضعف در شانه

فواید عمل

1. کاهش درد یا از بین رفتن آن
2. حل مشکلات حرکتی مفاصل و بازگرداندن دامنه حرکتی
3. بدست آمدن فعالیت های طبیعی به شانه
4. بهتر شدن ظاهر بعد از تغییرات آسیب وارده به مفصل
5. بهبود سریع بیمار
6. این جراحی همچنین می تواند برای درمان شکستگی ها و آسیب دیدگی های شدید سر استخوان و بازو استفاده شود.

انواع تعویض مفصل شانه

با توجه به آسیب وارد شده به شانه پزشک به تشخیص خود از یکی از ابزار های پلاستیکی و فلزی استفاده کرده و به جای گوی یا کاسه ی آسیب دیده این پروتز را جایگذاری می کند. این جراحی دارای انواع مختلفی می باشد که با توجه به نظر پزشک یکی از انواع آن انجام می شود. پس از جراحی بیمار برای 2 تا چند روز بسیتری می شود و سپس فیزیوتراپی انجام می دهد. در ادامه انواع جراحی را بیان خواهیم کرد:

عوارض تعویض مفصل شانه

عوارض ناشی از جراحی تعویض مفصل شانه به مهارت جراح ارتوپد بستگی دارد. هرچه جراح ماهر تر و تجربه بهتر داشته باشد در نتیجه عوارض ناشی از انجام این جراحی بسیار کاهش می یابد. گاه این عوارض ممکن است بعد از جراحی به مرور زمان مشاهده شود بنابراین در انتخاب بهترین متخصص ارتوپدی با دقت بیشتری اقدام نمایید. اگر این جراحی توسط بهترین متخصص ارتوپد انجام نشود ممکن است باعث عوارض زیر شود:

عفونت یا خونریزی در اطراف مفصل

اگر بیمار دچار چنین مشکلی شود حتما به او پیشنهاد می شود آنتی بیوتیک مصرف کند تا به عفونت مبتلا نشود.

دررفتگی

این مشکل زمانی ایجاد می شود که بخش گوی مانند مفصل از کاسه خارج شود.

آسیب به اعصاب اطراف شانه حین جراحی

 این نوع از آسیب یکی از آسیب هایی است که در بیشتر کیس ها با مراجعه به پزشک و نکات گفتهشده توسط او قابل درمان است.

شل شدن یا جدا شدن مفص پروتز پس از چند سال

 معمولا اگر برای بیمار چنین اتفاقی بیافتد لازم است دوباره جراحی تعویض مفصل انجام شود و گاهی پروتز تعویض گردد.

عمل تعویض مفصل شانه برای چه کسانی مناسب نیست؟

این جراحی معمولا برای سه دسته از افراد با توجه به نظر پزشک پیشنهاد نمی شود. این افراد دارای شرایط زیر می باشند:

1. افرادی که در یکی از نقاط بدن عفونت دارند و این عفونت ممکن است به محل جراحی تعویض مفصل منتقل شود.
2. اگر فرد دارای بیماری روانی شدید باشد که پوست اطراف شانه خود را کنده باشد یا به هر دلیل پوست این ناحیه آسیب دیده باشد.
3. اگر در ناحیه اطراف شانه عضلات ضعیف باشند، نمی توان آن ها را ترمیم کرد زیرا توانایی لازم را ندارند.

خطرات عمل تعویض مفصل شانه

این جراحی دارای خطرات مختلفی است که دارای سه دسته بندی می باشند. این خطرات عبارتند از:

خطرات ناشی از بیهوشی

ممکن است فرد نسبت به دارو های بیهوشی که تزریقی یا تنفسی هستند حساسیت نشان دهد.

خطرات ناشی از جراحی

ممکن است پس از جراحی فردئ خونریزی به صورت لخته خون یا خونابه داشته باشد و در نهایت موجب عفونت شود.

خطرات ناشی از جراحی مفصل شانه

این خطرات ممکن است در اثر آلرژی بدن به مفصل مصنوعی باشد و یا رگ ها و عصب های ناحیه شانه  در اثر جراحی دچار آسیب شوند. گاهی نیز ممکن است مفصل مصنوعی دچار دررفتگی شود که این مشکل هم در اثر گذشت زمان و شل شدن ایمپلنت است.

آمادگی قبل از جراحی تعویض مفصل شانه

• کشیدن سیگار از 2 هفته قبل از جراحی برای بیمار ممنوع می باشد.
• در صورت مصرف دارو با متخصص ارتوپدی در میان بگذارید، زیرا ممکن است برای شما ضرر داشته باشد و نیاز به قطع آن شوید.
• مصرف داروهای رقیق کننده خون، انواع مسکن ها و … که باعث خونریزی می شوند.
• تعذیه مناسب برای بیمار در نظر گرفته می شود.

شرایط بعد از جراحی تعویض مفصل شانه

بعد از انجام جراحی تعویض مفصل شانه بین 1 الی 3 روز بیمار مرخص می شود. بعد از یک روز می تواند غذا بخورد.
برای جلوگیری از عفونت ناشی از جراحی نیز متخصص ارتوپدی برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می کند.

نتیجه تعویض مفصل شانه

این عمل در نهایت  مشکلات شانه از جمله درد و سفتی شانه را درمان می کند. شما با این انجام عمل می توانید دوباره به حالت عادی و روزمره زندگی خود بازگردید. ورزشکارانی که به این عارضه دچار می شوند پس از جراحی و گذشت زمان می توانند به حالت عادی خود باز گردند. در صورتی که مراقبت های پس از عمل به خوبی انجام شوند طول عمر مفصل افزایش می یابد. این مفاصل می توانند 10 سال در بدن باقی بمانند.