افتادگی مچ پا چه علتی دارد و چگونه درمان می‌شود؟

افتادگی مچ پا وضعیتی است که شما نمی‌توانید قسمت جلوی یک یا هر دو پا را بالا ببرید. این مشکل معمولاً نشانه‌ای از مشکلات اساسی مانند اسکلروز یا سکته است. افرادی که درگیر معضل افتادگی پا (foot drop) هستند مشکلاتی در هنگام بلند کردن پای خود و راه رفتن دارند. این افراد نوک پای خود را ، بهنگام راه رفتن روی زمین می کشند. برای درمان افتادگی مچ پا، گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

افتادگی پا ممکن است بر اثر مشکلات عصبی یا عضلانی ایجاد شود، همچنین ماندگاری این عارضه ممکن است موقت یا دائم باشد.

دکتر پویان علوی نژاد ، بهترین جراح ارتوپدی در اهواز  با دانش بروز و مهارت بالا می باشند . شما عزیزان می توانید جهت دریافت هرگونه مشاوره در جهت رفع عوارض ناشی از افتادگی پا ، از دکتر علوی نژاد با شماره ۰۶۱۳۳۹۱۶۲۳۳ تماس حاصل نمایید و یا به کانال اینستاگرام ایشان مراجعه کنید. 

افتادگی مچ پا چیست؟

افتادگی مچ پا واژه‌ای کلی است که به دشواری در بلند کردن مچ و انگشتان پا به سمت بالا اشاره دارد. این وضعیت باعث می‌شود که مچ پا آویزان به نظر برسد و می‌تواند در فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، باعث خطر زمین خوردن شود.

علت افتادگی مچ پا

علت اصلی این وضعیت ضعف یا آسیب به ماهیچه‌های قدام ساق است که مسئول حرکت دادن پا به سمت بالا هستند. این ضعف ممکن است ناشی از آسیب یا بیماری‌های نورولوژیک مانند سکته مغزی یا فلج مغزی باشد.

علل افتادگی پا

شاخص ترین علامت در فردی که افتادگی پا دارد این است که نوک پای خود را به هنگام راه رفتن ، روی زمین می کشد. علت شایع افتادگی پا معمولا ، ضعف یا فلج شدن عضلات پا موقع بالا بردن نوک پا می باشد.

از علل دیگری که احتمال افتادگی پا را تشدید می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- آسیب عصبی

آسیب شاخه ای از عصب سیاتیک بنام عصب پرونئال که نقش مهمی در بالا بردن پاها دارد ، از علل مهم افتادگی پا به شمار می آید. بطور معمول این نوع آسیب عصبی در قسمت زانو یا بخش تحتانی ستون فقرات ایجاد می گردد.

عوامل موثر در آسیب عصبی

• لازم به ذکر است که جراحی تعویض مفصل لگن یا تعویض مفصل زانو ، می تواند این عصب را در معرض آسیب دیدن قرار دهد.
• آسیب دیدن اعصاب بدن در افراد مبتلا به دیابت می تواند احتمال افتادگی پا در آن ها را تشدید کند.
• آسیب های ورزشی ، کاهش شدید وزن ، زایمان یا نشستن بصورت چمباتمه به مدت طولانی از عللی هستند که می توانند خطر آسیب عصب پرونئال را در برداشته باشند.
• اگر ریشه های عصبی ناحیه ی نخاع آسیب ببیند ، ممکن است در فرد افتادگی پا ایجاد شود.

2- بیماری های عضلانی یا عصبی

بیماری های ژنتیکی و مادرزادی مانند انواع متفاوتی از بیماری دیستروفی عضلانی ( این بیماری باعث تضعیف ماهیچه های بدن می شود.) می تواند سبب افتادگی پا در فرد مبتلا شود.

سایر بیماری ها مانند: فلج اطفال ، شارکو ماری توث ( نوعی بیماری عصبی ژنتیکی و مادرزادی می باشد.) نیز می توانند باعث افتادگی پا در فرد گردند.

3- اختلال در مغز و نخاع

بیماری هایی که با اختلالات مغز و نخاع همراه هستند می توانند باعث اختلال در عملکرد اعصاب پا و در نتیجه افتادگی آن شوند. این بیماری ها عبارتند از:

• اسکلروز آمیوتروپیک جانبی ( اختلال در عملکرد اعصاب کنترل کننده ی عضلات در ناحیه ی مغز و نخاع)
• اختلالات دماغی ( ایجاد اختلال در گفتار و نحوه ی صحبت کردن )
• سکته مغزی
• ام اس  MS( نوعی بیماری خود ایمنی )

با توجه به اینکه عصب پرونئال ، حرکات عضلات پا را تحت کنترل دارد و سبب بالا بردن پاها می شود ، ایجاد هرگونه اختلال در این عصب می تواند عملکرد پا را تحت تاثیر قرار دهد.

عصب پرونئال در نزدیکی زانو واقع شده است ، بنابراین  اعمال فشار به مفصل زانو یا آسیب دیدن آن می تواند خطر آسیب دیدن عصب پرونئال و افتادگی پا را افزایش دهد.

بطور مثال عوامل زیر می توانند عصب پرونئال را تحت تاثیر قرار دهند:

• قرار دادن پاها روی یکدیگر

اشخاصی که  بهنگام نشستن ، یکی از پاهای خود را روی یکدیگر قرار می دهند ، به زانوی خود فشار وارد می کنند ، که این امر سبب اعمال فشار به عصب پرونئال نیز می شود.

• خم کردن زانو بمدت طولانی

مشاغلی مانند سنگ فرش کردن که فرد به مدت طولانی روی زانوهای خود خم می باشد، می تواند سبب ایجاد افتادگی پا در فرد شود.

• گچ گرفتن پا به هنگام آسیب دیدگی

گچ گرفتن ناحیه ی مچ پا و قسمت پایینی مفصل زانو ، باعث وارد آمدن فشار به عصب پرونئال و آسیب دیدن این عصب می گردد.

تشخیص افتادگی مچ پا

افتادگی مچ پا معمولاً در طول معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شود. پزشک شما ممکن است راه رفتن شما را بررسی کند و عملکرد عضلات پای شما را ارزیابی کند. همچنین ممکن است از تست‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی، اولتراسوند، سی تی اسکن، و ام آر آی استفاده کند تا به تشخیص دقیق‌تر برسد.

درمان افتادگی مچ پا

از راهکارهای درمانی مناسب برای رفع عارضه ی افتادگی پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. بریس: این دستگاه‌ها پا را در زاویه ۹۰ درجه قرار می‌دهند و به پاها کمک می‌کنند تا در حالت صاف به خود برگردند. بریس Dorsi-Assist به کشیدن انگشتان پا و مچ پا به سمت بالا کمک می‌کند و از خطر زمین خوردن جلوگیری می‌کند. بریس‌ها به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی محسوب می‌شوند که به بیماران کمک می‌کنند تا عملکرد پا را بهبود بخشند و از خطر زمین خوردن جلوگیری کنند.
2. ارتوز مچ پا: این دستگاه‌ها درون کفش قرار می‌گیرند و به قرارگیری نرمال پا کمک می‌کنند.
3. فیزیوتراپی: شامل تمریناتی برای تقویت عضلات پا، کاهش سفتی مفاصل و افزایش دامنه حرکتی می‌باشد. با همکاری فیزیوتراپیست، برنامه‌ای تمرینی مناسب برای تقویت عضلات پا و بازیابی قدرت آن‌ها تعیین می‌شود. این برنامه‌ها به شما کمک می‌کنند تا بهبودی خود را تسریع دهید و بهترین نتیجه را از درمان ببرید.
4. تحریک عصبی: با استفاده از انرژی الکتریکی، عملکرد عضلات و اعصاب بهبود می‌یابد.
5. عمل جراحی افتادگی پا (فیوژن مفصل مچ پا ) : اگر افتادگی پا شدید باشد و با راهکارهای بالا رفع نشود ، گزینه ی جراحی عصب برای رفع عارضه ی موجود ، مناسب می باشد.
6. با استفاده از حرکات ورزشی مناسب: ( حرکات کششی مناسبی برای ممانعت از خشک شدن کف پا وجود دارد که فرد با انجام دادن آن ها می تواند از افتادگی پا جلوگیری کند.)

نتیجه‌گیری

افتادگی مچ پا می‌تواند به علت مختلفی از جمله ضعف عضلات یا مشکلات نورولوژیک ایجاد شود و درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است تا بهبودی بهتر و سریع‌تری را برای بیماران به ارمغان آورد. همچنین، مراقبت‌های پساجراحی و فیزیوتراپی بهبود وضعیت پس از درمان را تضمین می‌کنند.