آرتروز زانو

آرتروز زانو یک بیماری بسیار شایع طولانی مدت است که باعث درد مفاصل، سفتی و کاهش حرکت زانو می شود. این بیماری می تواند انجام فعالیت های روزانه را برای شما سخت کند. اضافه وزن، آسیب قبلی و حرکات مکرر مفاصل خطر ابتلا به آرتروز زانو را افزایش می دهد. شما با ورزش منظم، تغذیه سالم، مدیریت درد و گاهی اوقات جراحی می تواند به درمان علائم این بیماری کمک کنید. امروز می خواهیم در مورد بیماری آرتروز زانو و علائم آن با شما صحبت کنیم.

آرتروز زانو چیست؟

بیماری آرتروز زانو (Knee Osteoarthritis) یکی از رایج ترین، بیماری های تخریبی محسوب می شود. آرتروزمی تواند هر مفصلی در بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر در زانو، لگن، انگشتان دست، شست پا، مچ پا و ستون فقرات رخ می دهد. یک بیماری طولانی مدت است که در آن مفاصل بدن شما ملتهب و آسیب می بینند. با گذشت زمان، لایه غضروفی که از انتهای استخوان های شما محافظت می کند، فرسوده می شود. بدون غضروف، استخوان‌های مفصل زانو به هم ساییده می‌شوند و باعث درد، تورم، سفتی و کاهش حرکت می‌شوند. این می تواند راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا انجام سایر فعالیت های روزانه را برای شما سخت تر کند.

همچنین این بیماری از شایع ترین درد های ایجاد شده، در افراد بالای 40 سال می باشد که، امکان درگیری با این بیماری در خانم ها نسبت به آقایان ، درصد بالاتری دارد.
از میان بیماری های تخریبی حاد مفصلی، می توان به آرتروز زانو اشاره کرد. به این بیماری، بیماری مفصلی پیش رونده، استئوآرتریت ، آرتریت پیری و استئو آرتروز نیز می گویند.

عوامل موثر بر آرتروز زانو چیست؟

عوامل مختلفی بر این عارضه اثر می گذارند، اثرات این بیماری با افزایش میزان سن ، تشدید می شود و پیشرفت می کند.همچنین عواملی مانند: ژنتیک، نوع فعالیت روزانه، عوامل هورمونیک و نژادی، می توانند بر بروز و ایجاد، این عارضه تاثیر گذار باشند.

عوارض آرتروز زانو چیست؟

یکی از عوارض مشخص این بیماری، تخریب شدن تدریجی، غضروف مفصلی است. البته بسیاری از مردم ممکن است مشکلات قابل توجهی را از آرتروز زانو خود تجربه نکند. با این حال، آرتروز شدید ممکن است منجر به موارد زیر شود:

• درد های مزمن و طولانی
• کاهش دامنه حرکتی
• خواب ضعیف به دلیل درد
• کاهش توانایی ورزش کردن
• محدودیت در انجام وظایف روزانه
• خطر سقوط در افراد مسن بیشتر است.
• اضطراب و افسردگی
• نیاز به نعویض مفصل زانو

عوامل زمینه ساز بیماری آرتروز زانو چیست؟

عوامل مختلفی می تواند سبب ساز بروز آرتروز در افراد و یا تشدید این عارضه در آن ها شود.
مواردی از این عوامل عبارتند از:
1- وارد شدن ضربه
2- پارگی و یا کشیدگی اجزای مفصل زانو (مثل: پارگی منیسک ها، رباط ها و یا کپسول مفصلی)
3- بیماری کندرومالاسی کشکک زانو (نرم شدن غضروف تحتانی کشکک)
4- دررفتگی های مکرر کشکک زانو
5- شکستگی و یا در رفتگی های درون مفصلی
6- بیماری های مفصلی (همانند: آرتیت روماتوئید، بیماری عفونی در محل مفصل و…)
7- همچنین مواردی مانند تغییر شکل و یا وجود دفورمگی های مفصل زانو، بر تشدید بیماری آرتروز، اثر زیادی دارند. از میان این موارد می توان به:
1- پای ضربدری
2- پای پرانتزی و … اشاره کرد.
8-خم شدن مفصل زانو
حرکت بیش از اندازه ی مفصل زانو به سمت عقب (عقب زدگی زانو”هیپراکستنشن زانو”)
9-انجام فعالیت های نابجای روزانه که سبب ایجاد تنش در مفصل زانو می شود(مثل: چهارزانو نشستن، دوزانو نشستن، توالت های طولانی مدت (توالت های غیر فرنگی)، بالا و پایین رفتن متوالی و زیاد از پله ها (مخصوصا سطوح دارای شیب های تند)
10- شغل و حرفه ای که فرد در آن مشغول است.اگر دارای فعالیت های زیاد و سخت باشد، این امر سبب ایجاد فشار بیش از اندازه به زانو می شود.
همچنین افرادی که درطول انجام فعالیت های سخت روزانه ی خود، استراحتی به مفاصل جهت ریکاوری و برگشت به حالت استراحت خود، نمی دهند، فشار زیادی بر مفاصل پدید می آورند.
11- چاقی مفرط
12-عوامل ارثی و ژنتیکی
13- وجود کیست در منیسک
14- شل بودن رباط ها که در نتیجه بی ثباتی زانوها را به همراه دارد.

علائم و نشانه های بیماری آرتروز زانو چیست؟

ازمیان علائم بیماری آرتروز می توان به مواردی از جمله:
1. به مرور زمان با پیشرفت کردن بیماری، درد های عضلانی و مفصلی، در فرد پدیدار می شود.
2. ایجاد عوارضی مانند: التهاب تاندون ها و بورس ها، ضخیم شدن غشاء سینوویال و همچنین درگیری استخوان های تحتانی غضروف.( این عوامل جزء عوامل مهم، در ایجاد درد، در مفصل زانو می باشند.)
3. خشک شدن مفصلی
4. دامنه ی حرکت مفصل محدود می شود.(این نشانه در مراحل پیشرفته ی بیماری بروز می کند.)
5. احساس ضعف و آتروفی عضلانی در اطراف مفصل (این مورد سبب ایجاد محدودیت در، دامنه ی حرکتی مفصل می شود.)
6. در مواردی مایع در مفصل مورد نظر تجمع می یابد (Efusion Joint)
7. در مواردی احتمال ایجاد دفورمگی و دگر شکلی، در مفصل زانو وجود دارد. اغلبا این دفورمگی بصورت پرانتزی شدن پا (Varum Genu) ظاهر می گردد.

آرتروز چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر در مفاصل خود درد دارید با پزشک متخصص ارتوپد خود صحبت کنید. پزشک از شما در مورد علائم شما سوال می کند و شما را معاینه می کند تا بررسی کند که آیا ممکن است به آرتروز مبتلا باشید یا خیر.

تشخیص آرتروز زانو با معاینه فیزیکی و عکس برداری با اشعه ایکس آغاز می شود. در طول معاینه فیزیکی، پزشک مفصل زانو را از نظر تورم، دامنه حرکتی، قدرت عضلانی، حساسیت و مشکلات راه رفتن معاینه  و بررسی می کند.

اشعه ایکس ممکن است تغییر فضای مفصلی، ناهماهنگی، تغییرات استخوانی و یا خارهای استخوانی را نشان دهد که همگی نشانه‌های آرتروز زانو هستند. ممکن است برای تعیین علت درد زانو به آزمایش‌های دیگری نیاز باشد. این ها ممکن است شامل ام آر آی، سی تی اسکن یا اسکن استخوان باشد.

آزمایش خون ممکن است به رد سایر انواع آرتریت، مانند آرتریت روماتوئید کمک کند.

نشانه های وجود آرتروز زانو، در رادیولوژی

انجام رادیولوژی، به تشخیص پزشک، به منظور تشخیص عوارض احتمالی در مفصل زانو، اهمیت ویژه ای دارد.
به مواردی از نشانه های وجود آرتروز، در تصویر رادیولوژی اشاره می کنیم.
1- با توجه به ساختار زانو و نحوه ی قرار گیری مفصل زانو در بدن سطح داخلی زانو(سطوح مفصلی کوندیل های داخلی- خارجی استخوان ران با سطوح کوندیل های داخلی- خارجی درشت نی)، بیش از سطوح خارجی زانو درگیر آسیب و عارضه می شوند.
2- بافت غضروف در تصویر برداری های رادیولوژی، قابل مشاهده و تشخیص نمی باشد، به همین منظور در تعیین میزان آسیب وارد شده بر مفصل، فضاهای مفصلی بررسی می شوند.
در رادیولوژی، کاهش یافتن فضای مفصلی در سمت داخل زانو،یکی از علل وجود آرتروز زانو می باشد.

آرتروز زانو چگونه درمان می شود؟

آرتروز زانو را می توان با انواع مختلفی از درمان ها مدیریت کرد. بسته به شدت بیماری، گزینه های درمانی غیر جراحی یا جراحی ممکن است توصیه شود.

گزینه های درمان آرتروز زانو بدون جراحی

اهداف درمان آرتروز بدون جراحی، تسکین درد و بازگرداندن عملکرد است. روش‌های زیر و استراتژی‌های مدیریت درد می‌توانند به کاهش یا مدیریت درد زانو کمک کنند و اغلب قبل از جراحی توصیه می‌شوند.

• اصلاح فعالیت: روی آوردن به فعالیت‌های فیزیکی که فشار مکرر به زانو نمی آورد.
• داروها: داروهای مسکن و ضد التهاب (آسپرین یا ایبوپروفن)
• کاهش وزن: کاهش وزن می تواند درد را کاهش دهد و خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهد.
• استفاده از کمپرس سرد
• تمرینات ایروبیک و تمرینات قدرتی: این تمرینات برای بهبود قدرت و سلامتی اطراف مفصل و در عین حال جلوگیری از آسیب بیشتر انجام می شود.

مسکن های موضعی

• زانو بندهای زانو: بریس های بدون نسخه یا سفارشی می توانند به زانو درد کمک کنند.
• تزریق کورتیزون: تزریق کورتیزون به کاهش التهاب در مفصل زانو کمک می کند. تسکین معمولاً حدود سه ماه طول می کشد. بیماران می توانند پس از از بین رفتن اولین تزریق، تزریق را تکرار کنند، اما هر تزریق ممکن است کمتر از تزریق قبلی موثر باشد. سایر گزینه های تزریق عبارتند از: تزریق سلول های بنیادی و پلاسمای غنی از پلاکت.

گزینه های درمان جراحی برای آرتروز زانو

هنگامی که درمان‌های غیرجراحی علائم آرتروز زانو را کاهش نمی‌دهند، ممکن است گزینه‌های جراحی زیر توصیه شوند.

• تعویض کامل یا جزئی مفصل زانو (آرتروپلاستی): برداشتن قسمت هایی از استخوان ها و جاگذاری با مفصل مصنوعی با اجزای فلزی یا پلاستیکی.
• استئوتومی: تنظیم مجدد استخوان درشت نی و استخوان ران برای کاهش فشار از روی مفصل زانو.